Khúc
ngoặt lịch sử
Lê Xuân Khoa
Ngày 1 tháng 5, 2014 Trung Cộng xâm
phạm chủ quyền trên biển của Việt Nam qua vụ đặt giàn khoan khổng lồ 981 tại
Thềm lục địa và Vùng Đặc quyền Kinh tế của Việt Nam.
Sự kiện này gây phản ứng
mạnh mẽ của nhân dân trong nước và dư luận quốc tế sôi nổi. Theo dõi tình hình
hai tuần qua, chúng ta thấy có mấy điểm cần đặc biệt quan tâm:
1. TT Nguyễn Tấn Dũng đã thất bại
tại hội nghị ASEAN cấp cao ngày 11.5 khi kêu gọi các nước ASEAN “lên tiếng phản
đối hành động vi phạm nghiêm trọng của Trung Cộng và ủng hộ yêu cầu hợp pháp,
chính đáng của Việt Nam”.
Bản Tuyên bố chung ASEAN cũng như của Chủ tich hôi
nghị Thein Sein chỉ kêu gọi các bên sử dụng biện pháp hòa bình và không làm gia
tăng căng thẳng trên Biển Đông, đồng thời cần sớm đạt được Bộ quy tắc ứng xử
(COC).
2. TBT Nguyễn Phú Trọng muốn sang
Bắc Kinh gặp TBT Tập Cận Bình nhưng lời yêu cầu bị từ chối (báoNew York
Times, 12.5) Trong khi đó, Trung Cộng leo thang cảnh cáo Việt Nam
không được cản trở hoạt động của giàn khoan và phài bảo vệ tài sản và sự an
toàn của kiều dân và công nhân TQ ở Việt Nam. Dù đã có thật sự nổ súng hay
chưa, thực tế là lãnh đạo Bắc Kinh đã xé bỏ các thoả thuận năm 2011 (với TBT
Nguyễn Phú Trọng) và 2013 (với CT Trương Tấn Sang) cam kết giải quyết hoà bình
các vấn đề giữa hai nước.
3. Phản ứng của Hoa Kỳ không khác
gì thái độ của ASEAN. Ngày 13.5 Ngoại trưởng John Kerry vẫn chỉ bày tỏ sự “quan
tâm sâu sắc” tuy có nhận xét thêm là hành động của TQ có tính “khiêu khích” .
Lập tức ông bị đồng nhiệm TQ Vương Nghị khuyến cáo là hãy “thận trọng trong lời
nói và hành động”.
Trong khi đó thì Tổng Tham mưu trưởng quân đội TQ Phòng
Phong Huy sang Washington họp bàn về “hợp tác quân sự mật thiết hơn” và chắc
chắn sẽ thảo luận về biến cố giàn khoan. Người ta có thể nghi ngờ làHoa Kỳ có
thể đã hết kiên nhẫn với Việt Nam vàcó thểđồng ý với một đề nghị đổi chác với
Trung Cộng . Lần này thì không ai có thể chỉ trích Hoa Kỳ bán đứng
Việt Nam vì chính Việt Namđã từ chối hợp tác với Hoa Kỳ.
Lãnh đạo Hà Nội đang lâm vào tình
trạng bế tắc chưa biết xoay xở ra sao vì thình lình bị mất chỗ dựa an toàn là
Trung Cộng . Phương châm “16 chữvàng”và tinh thần “4 tốt” được TQ bày
ra cho VN như những câu thần chú thiêng liêng thì nay lại bị chính lãnh đạo TQ
ném vào sọt rác. Bởi thế, đã hai tuần qua mà Tổng Bíthư, Chủ tịch nước và Chủ
tịch Quốc hội đều im hơi lặng tiếng.
Chỉ có Thủ tướng là lên tiếng tố cáo TQ ở
hội nghị ASEAN, nhưng quan điểm bất đồng của ông Dũng với ba người trong “Tứ
trụ” vẫn còn là một bíẩn chưa được tiết lộ. Hội nghị Trung ương số 9 diễn ra
đếnhôm nay đã bảy ngàycũng làm như không biết đến biến cố giàn khoan.
Chính
quyền không còn dám ngăn cấm vàđàn áp biểu tình nhưng lại dùng mưu mẹo tổ chức
“biểu tình quốc doanh” để lái nhân dân theo định hướng của nhà nước, nhưng thất
bại.
Trong khi đó, vấn đề quan trọng nhất
đối với trí thức và nhân dân yêu nước là làm sao thực hiện được cả hai mục tiêu
bảo vệTổ quốc và dân chủ hoá chế độ mà không gây bạo động vàhỗn loạn, vì như
thế chỉ làm lợi cho TQ vàthêm đau khổ cho nhân dân.
Chưa kểcòn phải giải quyết
nhiều vấn đề khác, nhất là về kinh tế, xã hội nếu bỗng nhiên bị TQ làm
gián đoạn.
Ngày 13.5, trên Tuần Việt Nam cómột
bài viết rất hay của tác giả Lê Quang Bình, “Việt Nam thoát thế kẹt ở Biển Đông
thế nào?”. Tôi liên tưởng đến giải pháp tương tự tôi đã đề xuất trong bài “Việt
Nam phải làm gì sau hai cuộc hội đàm thượng đỉnh Việt-Trung và Việt-Mỹ” trên Bauxite
Việt Nam(tháng 8, 2013).
Trong phần kết “Sinh lộ cho Việt Nam” tôi còn có
nhận xét:
“Hoa Kỳ không thể chần chờ được nữa
vì trước những đe doạ mới của Bắc Kinh ở Biển Hoa Nam (Biển Đông) và Biển Hoa
Đông, các nước trong khu vực đang ráo riết phòng vệ chiến tranh và Hoa Kỳ cần
phải có những động tác thích hợp. Lãnh đạo Việt Nam không nên tiếp tục câu giờ,
nhất là không nên sai lầm nghĩ rằng Mỹ cần ta thì ta có thể bắt chẹt Mỹ phải
nhượng bộ về vấn đề quyền con người.
Thật ra Việt Nam cần Mỹ hơn và Mỹ luôn
luôn có những lựa chọn chiến lược khác do những nhóm đặc nhiệm (task forces)
của Hội đồng An ninh Quốc gia, Bộ Ngoại giao và Bộ Quốc phòng nghiên cứu và
phối hợp hoạt động.
“Suốt chiều dài bốn nghìn năm lịch
sử, Việt Nam không có một triều đại hay một chính phủ nào chịu dâng nước cho
ngoại bang vì muốn duy trì quyền lợi của dòng họ hay phe đảng của mình. Việt
Nam ngày nay đang đứng trước một khúc quanh lịch sử và một tình huống chính trị
chưa bao giờ thấy, vì Tổ quốc mất hay còn lại tuỳ thuộc vào sự chọn lựa của một
Đảng cầm quyền: mất nước để duy trì chế độ độc tài, hay giữ được nước nhưng
phải dân chủ hoá chế độ”.
Trước đó, trong bài “Việt Nam sẽ ra
sao sau bài diễn văn Shangri-La? (tháng 6, 2013) tôi cũng đã bình luận về quan
điểm độc lập và trung lập của TT Nguyễn Tấn Dũng giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ:
“Thủ tướng Việt Nam đã cho thấy một
bước ngoặt quan trọng về chính sách đối ngoại của Hà Nội: tìm cách thoát khỏi
sự khống chế của Bắc Kinh và gia tăng hợp tác với Hoa Thịnh Đốn. Có thể nói đây
là chính sách “xoay trục sang Hoa Kỳ” (pivot to the U.S.) của chính quyền Việt
Nam.
Điều này không có nghĩa là Việt Nam muốn tìm một đồng minh quân sự để
chống lại Trung Quốc mà chỉ là một quyết định khôn ngoan để bảo vệ độc lập và
chủ quyền của mình. Trong phần cuối bài diễn văn, ông Dũng đã khẳng định là
“Việt Nam không liên minh với nước này để chống lại nước khác.” Điều này hé mở
khuynh hướng về quy chế trung lập có thể sẽ được các nước ASEAN chấp thuận như
một chọn lựa thích hợp với “vai trò trung tâm trong nhiều cơ chế hợp tác đa
phương”.
Mặc dù nhấn mạnh vào thói “nói một
đằng, làm một nẻo” của các nhà lãnh đạo CS, tôi vẫn nhắc nhở Thủ tướng Dũng
“cần phải lấy được niềm tin đã mất trong nhân dân” và để được như vậy, ông Dũng
“cần phải có một hành động đột phá thứ nhì, xoay chuyển chính sách đối nội từ
độc tài sang dân chủ” (Hành động đột phá thứ nhất nhưđã nói ở trên là xoay
chuyển chính sách đối ngoại, từ lệ thuộc vào Trung Quốc sang hợp tác với Hoa
Kỳ).
Lãnh đạo Việt Nam đã nhiều lần để lỡ
thời cơ đem lại độc lập, tự do và hạnh phúc cho dân tộc. Lãnh đạo Việt Nam vẫn
đề cao chủ trương “làm bạn với tất cả” nhưng thực tế Cộng hoàxãhội chủnghĩa
Việt Nam rất cô đơn vì không có bạn, cũng không cóđồng minh. Ngay cả quan hệ
“vừa là đồng chí vừa là anh em” đối với Trung Quốc cũng đã bị lãnh đạo Bắc Kinh
đính chính “chỉ là đồng chí chứ không là đồng minh”.
Cơ hội “thoát Trung” lần
này cũng để quá trễ nhưng vẫn còn hy vọng nếu lãnh đạo Việt Nam thật sự thức
tỉnh và quyết tâm đồng hành với nhân dân.
Về phía trí thức và nhân dân, các
nhóm công dân của xã hội dân sự mà hiện nay đã lên tới trên 20 tổ chức,cần cử
ra những đại diện ngồi lại với nhau để thành lập một hình thức hợp tác tạm gọi
tên là Liên minh Cứu nguy Tổ quốc hay một danh xưng khác thích hợp hơn.
Các
nhóm trong Liên minh này đều độc lập và bình đẳng, hợp tác với nhau trên
cơ sở mẫu số chung, đại đồng tiểu dị. Đại diện các nhóm sẽ bầu ra một Hội đồng
Điều hànhcủa Liên minh theo lề lối dân chủ, căn cứ trên những điều kiện thích
hợp, như hiểu biết, kinh nghiệm, khả năng tổ chức, giao thiệp, v.v.Cũng cần có
một bản nội quy ấn định rõ sứ mệnh và cấu trúc của Liên minh, vai trò và trách
nhiệm của các nhóm thành viên, nhất lả thể thức làm việc cho có hiệu quả vàngăn
ngừađược sự lạm dụng quyền lực của một cá nhân hay phe nhóm nào.
Liên minh cần công bố một bản nhận
định thật bình tĩnh và sáng suốt về tình hình căng thẳng với Trung Quốc và đưa
ra những nguyên tắc cơ bản cho việc giải quyết một cách thực tế và thích hợp.
Bản nhận định và đề nghị sẽ kêu gọi chính quyền đồng hành với nhân dân thông
qua đối thoại, tham khảo và hợp tác trong việc hoạch định và thực thi những
chính sách mới về đối nội và đối ngoại, đáp ứng được nguyện vọng của nhân dân
và được sự ủng hộ của bạn bè quốc tế.
Trước tiên là chính quyền cần thả ngay
những người đã bị bắt và kết án chỉ vì bày tỏ lòng yêu nước.
Lời kêu gọi cũng
được hướng đến các cấp trong hệ thống hành chính, quân đội, công an trên toàn
quốc,với mục đích đoàn kết toàn dân. Như vậy dân tộc mới cóđủsức mạnh bào vệ độc
lập và chủ quyền đât nước, đồng thời hậu thuẫn cho sự chuyển đổi thể chế từ độc
tài toàn trị sang dân chủđa nguyên đa đảng một cách trật tự, ôn hoà.
Tất nhiên, các tổ chức Xã hội Dân sự
vẫn phải cảnh giác và chuẩn bị ứng phó với những diễn biến phức tạp bất ngờ có
thể dẫn đến rối loạn hay bạo động do nhân dân tự phát hay do những phần tử phá
hoại khích động, hay do lực lượng an ninh đàn áp.
Việt Nam đang đứng trước một khúc
ngoặt khó khăn, một tình trạng oái oăm chưa từng thấy trong lịch sử vì chính
quyền có thể thuận theo ý nguyện của nhân dân hay ngoan cố duy trì chế độ độc
tài tàn bạo dù có phải cúi đẩu tuân phục quân xâm lược. Nhưng nhân dân đã đứng
lên với khí thế không có lực lượng phản động nào ngăn cản nổi.
Cầu mong cho
những đầu óc u mê hãy bừng tỉnh để tránh khỏi kết cục bi thảm và muôn đời bị
lịch sử và nhân dân nguyền rủa.
14.05.2014
L.X.K.
No comments:
Post a Comment