Mỹ lưu ý tổng thống
Duterte về những tuyên bố bốc đồng
Trợ lý ngoại trưởng Mỹ Daniel Russel trả lời báo chí sau cuộc họp
tại bộ Ngoại Giao Philippines, ngày 24/10/2016.Reuters
Lời lẽ « bốc đồng » và cuộc chiến
chống tội phạm đẫm máu của tổng thống Philippines làm thế giới ngày càng quan
ngại. Một quan chức ngoại giao cao cấp Hoa Kỳ hôm nay 24/10/2016 đã đưa ra cảnh
báo như trên tại Manila.
Trong buổi gặp bộ trưởng Quốc Phòng và ngoại trưởng Philippines,
trợ lý ngoại trưởng Hoa Kỳ đặc trách vùng Đông Á và Thái Bình Dương, ông Daniel
Russel lấy làm lo lắng về những « chuỗi tuyên bố gây tranh cãi, những
bình phẩm và bầu không khí mập mờ về những ý định của Philippines đã khiến
nhiều nước sửng sốt. »
Theo ông Daniel Russel, mối lo đó không chỉ riêng Hoa Kỳ, nhiều
chính phủ trong khu vực lo ngại mà còn «
lan rộng trong nhiều cộng đồng khác, cộng đồng người Phi ở hải ngoại, trong các
phòng họp doanh nghiệp. Đó là một chiều hướng không mấy tích cực ».
Trao đổi trực tiếp với ngoại trưởng Philippines, Perfecto Yasay,
ông Daniel Russel còn bày tỏ mối quan ngại của Hoa Kỳ về cuộc chiến chống tội
phạm ma túy của tổng thống Duterte. Chỉ trong vòng có 4 tháng, hơn 3700 người
đã bị giết chết mà không thông qua một quy trình xét xử nào.
Trợ lý ngoại trưởng Hoa Kỳ nhắc lại « tầm
quan trọng » của « trình tự tố tụng và việc tôn trọng
quyền công dân phải được xem như là một phần quan trọng trong việc bảo vệ các
cộng đồng đôi bên ».
Ông cho rằng « tính
bất ổn ngày càng lớn về vấn đề này cũng như trên nhiều hồ sơ khác cũng sẽ làm
cho việc kinh doanh thêm xấu đi ».
Những lời cảnh báo trên của trợ lý ngoại trưởng Hoa Kỳ được đưa ra
trong bối cảnh hồi cuối tuần vừa qua, tổng thống Philippines trong chuyến công
du Bắc Kinh bốn ngày đã thông báo « chia
tay » với Hoa Kỳ. Nhưng ngay sau đó, ông Duterte đã hạ giọng, giải
thích lại rằng ông không có ý định cắt đứt hẳn mối liên kết Hoa Kỳ -
Philippines có được từ 70 năm qua.
Biển Đông : Manila muốn Bắc Kinh tỏ thiện chí trước
Liên quan đến Biển Đông, ngoại trưởng Philippines, Perfecto Yasay,
khi trả lời phỏng vấn đài ABS-CBN cho biết chính quyền Manila hy vọng Bắc Kinh
« sẽ
có bước đi đầu tiên xa hơn sao cho có thể tiến hành mở cuộc đàm phán đầu tiên
giải quyết các tranh chấp trên Biển Đông và càng sớm càng tốt ».
Philippines trông đợi phía Trung Quốc sẽ đưa ra những thiện chí
trước trong vài tuần tới đây, để từ đó Manila sẽ có những cử chỉ đáp trả, mở ra
khả năng giải quyết tranh chấp một cách hòa bình.
Bỏ Mỹ theo Tàu : Bốn
điều tổng thống Philippines cần biết
Tổng thống Philippines Duterte (T) và chủ tịch Trung Quốc Tập Cận
Bình trong cuộc gặp ngày 20/10/2016 tại Bắc Kinh.Reuters
Tuyên bố tại Bắc Kinh của tổng thống Philippines Rodrigo Duterte
ngày 20/10/2016 - « Tôi loan báo quyết định chia tay với Mỹ, cả về quân sự lẫn
kinh tế » - đã làm dấy lên biết bao bình luận, đặc biệt trong các nước khu vực
Đông Nam Á. Nhật báo Singapore The Straits Times ngày 22 tháng 10 vừa qua, đã
phân tích tình hình Philippines, để nhắc nhở vị tổng thống nổi tiếng ăn nói
lung tung này là phải chú ý đến một số thực tế khi quyết định « bỏ Mỹ theo Tàu
».
Đối với Ravi Velloor, tác giả bài viết trên tờ báo Singapore, lời
lẽ của ông Duterte không có gì là đáng ngạc nhiên. Là một người có xu hướng hơi
thiên tả một chút, trong nhiều tháng qua, ông đã không tiếc lời đả kích siêu
cường duy nhất hiện nay, vốn là đồng minh kết ước của nước ông.
Thế nhưng bối cảnh lần này đáng chú ý hơn, vì tuyên bố gây sửng
sốt đó đã được thực hiện trước một nhóm doanh nhân Trung Quốc và Philippines,
sau cuộc gặp với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, người đứng đầu nền kinh tế
lớn nhất thế giới nếu dựa trên chỉ số sức mua theo đầu người (PPP). Và để cho
câu nói của mình thêm trọng lượng, ông Duterte đã kèm theo một số lời nguyền
rủa tổng thống Barack Obama như thường lệ.
Theo The Straits Times, ông Duterte rất tức giận phương Tây, đặc
biệt là Mỹ, vì đã chỉ trích ông về mặt nhân quyền kể từ khi ông tung chiến dịch
truy quét ma túy ở Philippines, trong khi ông lại được Bắc Kinh loan báo tặng 15
triệu đô la để hỗ trợ chương trình chống ma túy của ông. Tuy nhiên, đối với tờ
báo Singapore, ông Duterte có lẽ đã đẩy vấn đề đến cực hạn, và đã lao vào một
canh bạc hệ trọng nhất trong cuộc đời ông.
Chủ nghĩa dân tộc Philippines
Tờ báo đã nhắc nhở tân lãnh đạo Philippines 4 điều, mà đầu tiên
hết là chủ nghĩa dân tộc tại Philippines.
Trước đây, chủ nghĩa dân tộc đó có đối thủ là Mỹ, một tình trạng kéo dài cho đến khi Hoa Kỳ rút khỏi hai căn cứ Subic và Clark trong những năm 1990. Thế nhưng hiện nay, chủ nghĩa dân tộc đó đã chuyển thành chống Trung Quốc sau các hành vi hung hăng và quyết đoán của Bắc Kinh tại Biển Đông.
Cho dù ngành công nghiệp và kinh doanh ở Philippines, cũng như ở
nhiều quốc gia ở Đông Nam Á khác, đều do người gốc Hoa thống tri, nhưng tâm lý
chống Trung Quốc do vấn đề Biển Đông lại rất phổ biến. Chính yếu tố đó đã khiến
cho người tiền nhiệm của ông Duterte là cựu tổng thống Benigno Aquino rất được
lòng dân.
Có lẽ cựu thị trưởng thành phố Davao đã nghĩ rằng chỉ số được lòng
dân cực cao của ông - ông đứng thứ hai trong bảng xếp hạng các tổng thống được
lòng dân nhất sau 100 ngày đầu tiên tại chức, chỉ thua ông Fidel Ramos mà thôi
– sẽ đủ để giúp ông chống lại tình cảm chung của người dân Philippines, mà một
kết quả thăm dò mới nhất cho thấy là có đến hai trên ba người có thiện cảm với
Mỹ, so với vỏn vẹn 31% không thích Mỹ và Trung Quốc.
Trọng lượng phương Tây trong kinh tế Philippines
Điểm thứ hai, mà ông Duterte cần ghi nhớ là trọng lượng của phương
Tây và Mỹ trong kinh tế Philippines.
Khi ông loan báo « chia tay » với Mỹ cả trên mặt kinh tế, có lẽ ông đã không tính đến một thực tế không gì lay chuyển nổi : đó là việc kinh tế Philippines đã khởi sắc nhờ vào việc giành được một mảng lớn chưa từng thấy của ngành công nghiệp gia công « thuê ngoài (outsourcing) » trên thế giới, bắt nguồn từ quan hệ chặt chẽ của Philippines với phương Tây, đặc biệt là với Mỹ.
Manila hiện nay được coi đã vượt qua Mumbai (Ấn Độ) trong tư cách
là điểm đến được ưa chuộng của những tập đoàn công ty muốn thuê ngoài để xử lý
các dịch vụ gia công. Các thành phố như Cebu ở Philippines cũng xuất hiện trên
bản đồ ngành outsourcing, vì thế giới ngày càng phát hiện ra tài năng nói tiếng
Anh của cư dân trong quần đảo.
Kể từ khi tập đoàn hàng đầu thế giới là Accenture thiết lập các
đơn vị outsourcing đầu tiên tại Philippines vào năm 1992, ngành này hiện đang
sử dụng gần một triệu người và mang lại hơn 16 tỷ đô la doanh thu cho
Philippines.
Do việc các khách hàng của Philippines đều là các tập đoàn đa quốc
gia phương Tây, ông Duterte có thể đẩy vận mệnh của hàng trăm ngàn thanh niên
Philippines vào hiểm cảnh nếu xa rời Mỹ về mặt chiến lược.
Ngoài ra, theo The Straits Times, còn có vấn đề kiều hối, nguồn
ngoại tệ quan trọng cho Philippines.
Hơn hầu như bất kỳ nền kinh tế nào khác, Philippines lệ thuộc rất
nhiều vào số 30 tỷ đô la mà nước này nhận được hàng năm từ những người lao động
ở ngoại quốc gửi về. Nguồn kiều hối từ Ả Rập Xê Út và các nước vùng Vịnh đứng
đầu bảng, nhưng sát theo sau là Hoa Kỳ. Với giá dầu sụt giảm, nguồn kiều hối từ
vùng Vịnh đang ít đi.
Trong trường hợp mà Mỹ áp đặt các hạn chế hoặc đánh thuế trên các
khoản kiều hối gởi về Philippines để trả đũa ông Duterte, có thể sẽ có làn sóng
phản đối của các gia đình trên toàn quốc vốn đang sống nhờ vào các khoản tiền
này.
Cựu Tổng thống Ramos, người đã từng khuyến khích ông Duterte ra
tranh chức tổng thống, và vẫn có ảnh hưởng rộng rãi ở Philippines, giờ đây đã
rời xa người ông bảo trợ.
Quân đội cũng đang lo lắng quan sát xem người đứng đầu nhà nước ra
lệnh tháo dỡ những cấu trúc chiến lược đã được thử nghiệm trong một thời gian
dài.
Và các nước Đông Nam Á cũng không tránh khỏi một giai đoạn bất an
khi thấy ông Duterte cố tìm cách xét lại quan hệ hữu cơ trong hàng thập kỷ giữa
nước ông với Washington
Động thái của Tập Cận Bình ?
Tuy nhiên, theo The Straits Times, điều cần theo dõi sắp tới đây
không phải là động thái của ông Duterte, mà là của chủ tịch Trung Quốc Tập Cận
Bình.
Nếu ông Tập Cận Bình không cho phép ngư dân Philippines trở lại
ngư trường truyền thống của họ xung quanh bãi cạn Scarborough, điều đó nó sẽ
chứng tỏ là ông bỏ rơi một người hâm mộ mới trong khối ASEAN, và như vậy sẽ
giáng một đòn chính trị chí mạng trên đầu ông Duterte.
Nhưng trả bãi Scarborough lại cho Manila, là điều trước mắt không
thể làm được cho dù đã có một phán quyết trọng tài có lợi cho Manila. Bởi vì
Bắc Kinh sẽ phải cẩn trọng về những gì có thể xẩy ra nếu chẳng may ông Duterte
đột ngột rời khỏi chính trường, hay là bị cách chức. Dẫu sao thì Philippines,
đã có một lịch sử lâu dài về các các cuộc đảo chính nối tiếp nhau...
Washington, cũng không thể ngồi yên trong lúc ông Duterte tìm cách
thay đổi bàn cờ mà Mỹ đã thiết lập ở Đông Nam Á và Thái Bình Dương.
Dẫu sao thì chính bà Hillary Clinton là người trong tư cách ngoại
trưởng Mỹ, đã đứng trên một tàu chiến Mỹ neo đậu trong vịnh Manila và lần đầu
tiên gọi Biển Đông là "Biển Tây Philippines".
Tóm lại, trong mắt The Straits Times, Đông Nam Á đang bước vào một
thời kỳ thú vị rất đáng được theo dõi..
__._,_.___
No comments:
Post a Comment