Tuesday 19 May 2015

Bắc Kinh và chính sách lấn biển



Đăng ngày 18-05-2015

Bắc Kinh và chính sách lấn biển

media
Ảnh vệ tinh công bố vào tháng 4/2015 cho thấy các hoạt động bồi đắp và cải tạo các bãi đá ngầm trong quần đảo Trường Sa ở Biển Đông.REUTERS/CSIS's Asia Maritime Transparency

Từ tháng 4 vừa qua, nhiều bức ảnh chụp từ vệ tinh cho thấy các công trình xây dựng phi pháp kiên cố của Trung Quốc tại khu vực Biển Đông khiến tình hình trong khu vực căng thẳng. Trong chuyến công du Trung Quốc, Ngoại trưởng Mỹ, John Kerry, đã bày tỏ quan ngại của Mỹ, song Bắc Kinh một mực bảo vệ lập trường « toàn vẹn lãnh thổ không thể lay chuyển được ». Tờ Le Monde số ra cho hai ngày Chủ Nhật 17 và thứ Hai 18/05/2015 có bài phân tích những tham vọng biến Biển Đông thành ao nhà của Trung Quốc.
Theo Ngoại trưởng John Kerry, Washington phản đối chính sách bành trướng của Trung Quốc tại khu vực quần đảo Trường Sa trên Biển Đông. Đầu tuần trước, Lầu Năm Góc cho biết đang nghiên cứu khả năng điều phi cơ và tàu quân sự tới khu vực trong phạm vi 12 hải lý quanh những bãi đá ở quần đảo Trường Sa.
Bảo vệ quyền tự do lưu thông trong khu vực này, Hoa Kỳ không công nhận ranh giới mà Trung Quốc tự hạn định và nhận chủ quyền quanh các khu vực bãi đá nhân tạo. Ngay lập tức, tờ Hoàn Cầu Thời Báo (Global Times) phản ứng lại rằng nếu Hoa Kỳ thực hiện tuyên bố trên, « quân đội Trung Quốc có đủ khả năng chỉ cho người Mỹ biết đã chọn nhầm chỗ và dân tộc để hành động như những tên cướp biển ».

Quần đảo Trường Sa là khu vực hiện đang có nhiều tranh chấp của 5 nước, Việt Nam, Malaysia, Indonesia, Brunei, Philippines và Đài Loan. Các nước này đã tiến hành xây dựng nhiều tàu cảng và phi đạo trên các đảo tự nhiên, nhưng không thấm vào đâu so với những công trình kiên cố và đồ sộ mà Bắc Kinh đang tiến hành. Đầu tháng 4, phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Trung Quốc ngụy biện những công trình đó phục vụ cho mọi hoạt động cứu hộ, tránh bão hay trạm khí tượng thủy văn của Trung Quốc và cho các nước trong khu vực, cũng như các tàu quốc tế hoạt động tại Biển Đông.

Theo phân tích của một nhà nghiên cứu Trung Quốc, các công trình này nằm trong chuỗi chiến lược « việc đã rồi » mà Bắc Kinh theo đuổi tại Biển Đông. Ông cũng nhắc lại việc Trung Quốc đuổi Philippines ra khỏi khu vực Đá Vành Khăn (Mischief Reef) đầu thập niên 1990 và bãi cạn Hoàng Nham (Scarborough) vào năm 2012 như thế nào. Chuyên gia trên đánh giá : « Trung Quốc tiến các quân cờ và việc này buộc các nước trong khu vực phản ứng ». Gần đây, Philippines đã mở rộng các căn cứ quân sự trên đảo Palawan để có thể tiếp nhận được các chiến đấu cơ của Mỹ. Về lâu về dài, những công trình như vậy sẽ góp phần vào việc quân sự hóa khu vực Biển Đông.
Tổng thống Philippines Benigno Aquino cảnh báo các tham vọng của Trung Quốc khiến toàn thế giới lo sợ. Còn Đô đốc Harry Harris, Tư lệnh Hạm đội Thái Bình Dương của Hải quân Mỹ, phát biểu tại thủ đô Canberra (Úc) rằng Trung Quốc không có cơ sở pháp lý về đường 9 đoạn, mà Tưởng Giới Thạch tuyên bố từ năm 1947.

Giấc mơ công nghiệp của Thủ tướng Ấn Độ
Thủ tướng Narendra Modi quyết định tự do hóa nền kinh tế và biến Ấn Độ thành một đất nước công nghiệp. Thế nhưng, làm thế nào để công nghiệp hóa một đất nước khi mà việc đi lại còn là cả một vấn đề ? Hay hàng tuần, một nửa các nhà máy chịu cảnh mất điện khoảng 5 giờ ? Đây là những câu hỏi được Le Monde đặt ra trong bài : « Giấc mơ công nghiệp của Thủ tướng Ấn Độ ».

Thủ tướng Modi biết rõ hiện trạng cơ sở hạ tầng của đất nước, không thu hút được đầu tư và gây khó khăn cho các nhà công nghiệp. Thách thức không hề nhỏ đối với Thủ tướng Modi. 68% dân số Ấn Độ sống ở nông thôn. 750 triệu người dân trên tổng số 1,25 tỉ là thanh niên dưới 25 tuổi. Từ giờ tới năm 2025, mỗi năm sẽ có thêm 10 đến 12 triệu người gia nhập thị trường lao động. Đồng thời, lĩnh vực nông nghiệp sẽ mất chừng 15 triệu việc làm. Vì vậy, để đối mặt với tình trạng này, trong vòng 10 năm tới, cần phải tạo khoảng 100 đến 130 triệu việc làm, không tính lĩnh vực nông nghiệp, để giải quyết vấn đề thất nghiệp.
Những bước đi đầu tiên của chính phủ Modi đã được ghi nhận. Tháng 3 vừa qua, một làn gió mới thổi vào nhiều lĩnh vực, như thuế khóa, công nghiệp, xã hội… Sau một thập niên tăng trưởng mờ nhạt, năm 2015, Ấn Độ sẽ đạt mức tăng trưởng 7,5%. Nhưng để có thể giảm bớt tình trạng nghèo đói ảnh hưởng tới 30% dân số, tăng trưởng Ấn Độ cần phải đạt mức 8%.

Như nước láng giềng Trung Quốc, Ấn Độ trở thành một « công xưởng » của thế giới, nhưng lại không có lợi thế như Trung Quốc về vốn, nguồn nhân công có tay nghề đào tạo hay khả năng áp đặt lựa chọn. Một chuyên gia kinh tế của ngân hàng BNP Paribas nhận định, New Delhi không có khả năng tài chính để chuyển hóa nền kinh tế. Chính vì thế, Thủ tướng Modi quyết định tự do hóa nền kinh tế để thu hút đầu tư nước ngoài tài trợ cho các nhu cầu phát triển hạ tầng cơ sở lên tới 1.000 tỉ đô la.

Kế hoạch cải cách đầu tiên đã được thông qua. Các lĩnh vực viễn thông, xây dựng, phát triển đường sắt và bảo hiểm sẽ được mở cửa cho các nhà đầu tư nước ngoài. Nhân chuyến công du Trung Quốc, hai quốc gia đã kí nhiều thỏa thuận thương mại với trị giá lên tới 22 tỉ đô la, chủ yếu trong lĩnh vực cơ sở hạ tầng, do các ngân hàng Trung Quốc tài trợ.
Thế nhưng, nhiều dự án chưa được Nghị viện thông qua, như thuế đất đai hay thuế giá trị gia tăng (VAT). Chính phủ của Thủ tướng Modi sẽ còn phải đối mặt với nhiều khó khăn, do đảng của ông không chiếm đa số tại Thượng viện và một nửa trong tổng số 28 bang Ấn Độ là do các đảng đối lập điều hành.

NATO đối mặt với tàu ngầm của Nga
Trước cuộc khủng hoảng chưa có lối thoát tại Ukraina và những cuộc tập trận dương uy của quân đội Nga, Tổ chức Liên Minh Bắc Đại Tây Dương đã tiến hành cuộc tập trận « Dynamic Mongoose ». Dưới tựa đề : « NATO đối mặt với tàu ngầm của Nga », tờ Le Monde nhận định đây là chiến dịch có quy mô lớn bao gồm 10 nước thành viên cùng đối tác Thụy Điển với tổng số quân lên tới 5.000 người.

Cuộc tập trận thường niên lần này của NATO có tính chất đặc biệt vì Nga không ngừng thể hiện sức mạnh quân sự trong khu vực. Phi cơ của Nga bay lượn trong không phận các nước Bắc Âu, gây lo ngại cho các nước vùng Baltic và Ba Lan. Ngoài ra, tàu chiến của Nga liên tục xuất hiện từ Bắc Băng Dương tới Đại Tây Dương. Hạm đội Biển Bắc của Nga, đã từng tham gia nhiều chiến dịch hỗ trợ Tổng thống Syria Al-Assad, không ngừng quá cảnh trong khu vực. Theo một nguồn tin quân sự Pháp, « người Nga không chỉ đi qua, mà còn muốn cho mọi người thấy quy mô tàu chiến và quyền lợi của họ trong hải phận quốc tế ». Tàu ngầm của Nga cũng quay trở lại, đi tuần độc lập thay vì dẫn đường cho các đội tàu trên mặt nước như trước đây.

Khu vực biển này có nhiều lợi ích chiến lược và giàu nguyên liệu ngày càng thu hút nhiều tàu hải quân. Năm 2015, lần đầu tiên, một nhóm hải quân Trung Quốc đã dừng ở Đức và Hà Lan. Theo nhận định, từ nay tới 5 năm nữa, người Trung Quốc có thể sẽ có mặt để gây ảnh hưởng tại vùng biển quốc tế trên.

Chiến lược mới chống đói nghèo
Từ thu nhập chưa tới 50 xu euro mỗi ngày, người dân nghèo ở Naogaon, Bangladesh, đã xây dựng được nhà cửa chắc chắn và mở rộng nuôi trồng. Đây là kết quả đạt được nhờ những nỗ lực của chương trình thoát nghèo Bangladesh Rural Advancement Committee (BRAC) do Viện Công nghệ Massachusetts (MIT) và các tổ chức phi chính phủ thực hiện. Sau thành công tại quốc gia Nam Á này, dự án được mở rộng sang sáu nước khác trên thế giới, Ethiopia, Ghana, Honduras, Ấn Độ, Pakistan và Peru. Báo Le Monde phản ánh kết quả thu được trong bài : «Chiến lược mới chống đói nghèo ».

Đặc trưng của chương trình hỗ trợ trên chính là phương pháp tiếp cận tổng quát. Các gia đình được hưởng sự trợ giúp của chương trình này sẽ nhận được một khoản vốn bằng hiện vật, như một con dê hay một con bò để sau này phát triển thành đàn, hay là một máy khâu để có thể mở xưởng. Ngoài ra, để tránh việc họ mang bán các hiện vật trên, họ được nhận thêm một số tiền trợ cấp trong thời gian đầu để có thể đảm bảo cuộc sống hàng ngày. Hoạt động của họ được theo dõi và hỗ trợ chặt chẽ trong vòng hai năm. Các gia đình không chỉ được học cách quản lý công việc, mà còn được đào tạo về chăm sóc sức khỏe, vệ sinh, dinh dưỡng. Ngoài ra, họ còn được trang bị thêm một số kiến thức để có thể giải quyết các khó khăn hay tăng khả năng đầu tư sau này.

Giám đốc dự án BRAC cho biết dù người dân không trở thành Bill Gates nhưng kết quả thu được rất khả quan trong mọi lĩnh vực. Ngoài Bangladesh, chương trình này đã được mở rộng sang Ấn Độ và Pakistan. Chính phủ Ethiopia dự kiến kết hợp chương trình này vào chính sách bảo trợ xã hội giúp 3 triệu dân hưởng lợi.
Nhóm nghiên cứu cho biết chiến lược này là một trong những chìa khóa để đạt được mục tiêu đầu tiên trong chương trình « Mục tiêu phát triển bền vững » đang được thảo luận tại Liên Hiệp Quốc nhằm xóa bỏ hoàn toàn, từ giờ tới năm 2030, tình trạng nghèo đói.

Người Đông Dương trên những cánh đồng quên lãng tại Pháp
Tối nay, kênh France 3 sẽ phát một bộ phim tài liệu : « Gạo đắng, những người Đông Dương tại Camargue ». Những người lính thợ Đông Dương (ouvrier non spécialisé, ONS) tới chung tay giúp Mẫu Quốc trong giai đoạn khó khăn 1939-1940. Thế nhưng, họ bị lãng quên, bị đối xử không công bằng. Tới tận tháng 10/2014, chính phủ Pháp mới công nhận sai lầm.

Không đủ ăn, quần áo xộc xệch, nơi sống tạm bợ, không được hưởng quyền lợi xã hội, nhận đồng lương rẻ mạt, đó là những gì những người lính thợ Đông Dương nhận được khi sát cánh cùng quân đội Mẫu Quốc. Sau khi chiến tranh kết thúc, vài trăm người trong số họ tới làm việc trên các cánh đồng vùng Camargue. Để nuôi một nước Pháp nghèo đói, kĩ sư Henri Maux đã tận dụng kinh nghiệm của người Đông Dương để phát triển trồng lúa nước tại đây. Một công việc nặng nhọc nhưng người Đông Dương chỉ nhận được khoản tiền lương bằng 1/10 lương của một người thợ Pháp.
Nhờ kỹ thuật cấy, gạo « made in France » xuất hiện năm 1942. Sau khi Đệ Nhị Thế Chiến kết thúc, trên các cánh đồng, người ta thấy ngày càng nhiều “nông dân” Ý hay Tây Ban Nha. Từ đó, hình ảnh người nông dân Đông Dương phai nhòa và rơi vào quên lãng. 

Tháng 10/2014, một bia tưởng niệm đã được dựng lên tại sân một cơ sở thị chính của thành phố Arles. Nhân dịp này, Chủ tịch nghiệp đoàn nông dân đã phát biểu : « Đã đến lúc chúng ta phải vinh danh những người lao động Đông Dương tới làm việc tại Pháp trong giai đoạn gian khổ này. Sự thật là phải ghi nhận những đau khổ, những bi kịch mà họ đã trải qua ».


__._,_.___

Posted by: Dien bien hoa binh <

Đăng ngày 18-05-2015

Đối đầu Mỹ - Trung trên không phận Biển Đông

media
Phi cơ trinh sát không người lái MQ-8B Fire Scout trên chiến hạm USS Fort Worth.@navymil

Tuy không có một hiệp ước hay luật lệ nào quy định về các vùng nhận dạng phòng không ADIZ, nhưng vùng này vẫn được một số quốc gia thiết lập nhằm kiểm soát những khu vực ngoài biên giới quốc gia, với quy định là các máy bay dân dụng và quân sự của nước ngoài phải tự thông báo “thân thế” mỗi khi bay vào vùng này, nếu không có thể bị không quân của nước này bay lên chặn lại.

Trung Quốc đã bị Hoa Kỳ và Nhật Bản chỉ trích kịch liệt khi tuyên bố vào năm 2013 thiết lập vùng nhận dạng phòng không ở vùng Biển Hoa Đông, nơi mà Bắc Kinh và Tokyo đang tranh chấp chủ quyền trên quần đảo Senkaku/Điếu Ngư. Nay Washington càng quan ngại hơn trước khả năng Trung Quốc cũng sẽ thiết lập một vùng nhận dạng phòng không trên Biển Đông, một khi hoàn tất các công trình bồi đắp, mở rộng các đảo đang tranh chấp, vì trên các đảo này sẽ có cả các phi đạo cho phi cơ quân sự.

Vào tuần trước, khi Hoa Kỳ điều chiến hạm USS Fort Worth, một trong những tàu hiện đại nhất của hải quân Mỹ, đến tuần tra lần đầu tiên ở vùng Biển Đông, một phi cơ trinh sát không người lái và một chiếc trực thăng Seahawk cũng đã cất cánh từ chiến hạm để tuần tra trên không phận vùng biển này. Tuy hải quân Mỹ không nhắc gì đến những công trình bồi đắp đảo của Trung Quốc trên quần đảo Trường Sa, nhưng những hoạt động của chiến hạm USS Fort Worth rõ ràng là nhằm chứng tỏ năng lực của Mỹ đối phó với khả năng Trung Quốc tuyên bố thiết lập vùng nhận dạng phòng không ở Biển Đông.

Tuy nhiên, theo hãng tin Reuters, trong điều kiện hiện nay ở Biển Đông, Bắc Kinh rất khó mà bảo đảm việc tuân thủ vùng nhận dạng phòng không. Cho dù Trung Quốc sẽ có hai phi đạo quân sự ở Trường Sa, cộng thêm phi đạo được mở rộng trên đảo Phú Lâm, Hoàng Sa, nhưng theo các chuyên gia và các giới chức quân sự Mỹ, vùng Biển Đông rất lớn, mà tầm hoạt động của các phi cơ Trung Quốc thì có giới hạn. Ví dụ như quần đảo Trường Sa nằm cách Hoa lục đến 1.100 km, tức là rất xa các căn cứ không quân của Trung Quốc. Cho dù có thêm các đảo nhân tạo, cũng sẽ rất khó cho Trung Quốc bảo đảm việc tôn trọng vùng nhận dạng phòng không ở một khu vực xa về phía Nam như thế.

Tại vùng Biển Hoa Đông hiện nay, quân đội Hoa Kỳ và Nhật hoàn toàn không tuân thủ vùng nhận dạng phòng không của Trung Quốc. Hai hãng hàng không lớn của Nhật là ANA Holdings và Japan Airlines cũng phớt lờ quy định của Trung Quốc. Một nghiên cứu gần đây của Phòng nghiên cứu Quốc hội gần đây cho thấy là mặc dù không quân Trung Quốc tích cực giám sát vùng này bằng hệ thống radar đặt dọc theo các bờ biển, nhưng khả năng bảo đảm việc tuân thủ vùng nhận dạng phòng không ở biển Hoa Đông rất hạn chế. Các phi cơ của Trung Quốc không thể có mặt thường xuyên trên không phận Hoa Đông.

Theo Reuters, kiểm soát không phận vùng Biển Đông lại còn khó khăn hơn đối với Trung Quốc do tính chất phức tạp của tranh chấp chủ quyền biển đảo và do nguy cơ đụng độ với lực lượng hải quân và không quân Mỹ tại vùng này. Nhất là Lầu Năm Góc hiện đang xem xét phương án triển khai chiến hạm và chiến đấu cơ đến gần các đảo nhân tạo mà Trung Quốc đang xây ở Trường Sa để bảo đảm sự tự do lưu thông hàng hải chung quanh các đảo này.
Hiện giờ Bắc Kinh chỉ dám uy hiếp láng giềng Manila. Gần đây, ít nhất là 6 lần Trung Quốc đã yêu cầu các phi cơ của Philippines rời khỏi khu vực quần đảo Trường Sa, nhưng các phi cơ này đã không tuân lệnh.


Đăng ngày 18-05-2015

Các nguy cơ xung đột trên Biển Đông là gì ?

media
Bãi Đá Vành Khăn trong quần đảo Trường Sa.@CSIS
Chưa bao giờ, các nước láng giềng Trung Quốc lại có lo ngại đến như vậy, trước các đòi hỏi lãnh thổ ngày càng quyết đoán của Bắc Kinh tại Biển Đông, đặc biệt là việc xây dựng ồ ạt các đảo nhân tạo.
Nhân chuyến công du Trung Quốc vừa qua, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry đã bày tỏ sự quan ngại này. Tuy nhiên, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị đã đáp trả thẳng thừng là việc xây dựng nằm trong phạm vi lãnh thổ Trung Quốc và nhấn mạnh, không có gì lay chuyển nổi quyết tâm của Trung Quốc bảo vệ chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ quốc gia. Khẩu chiến giữa Trung Quốc và Mỹ về hồ này đã thu hút sự chú ý của báo Pháp Le Figaro, số ra ngày hôm nay (18/05/2015), với bài viết dưới dạng hỏi đáp « Các nguy cơ xung đột trên Biển Đông là gì ? » của Patrick Saint-Paul, thông tín viên của tờ báo tại Bắc Kinh

Quy mô xây dựng của Trung Quốc tại Biển Đông lớn đến đâu ?
Nhiều loạt ảnh vệ tinh chụp được từ hồi tháng Giêng năm nay cho thấy Trung Quốc xây dựng trên quy mô rộng lớn và nhanh chóng các đảo nhân tạo tại những vùng biển có tranh chấp.
Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế - CSIS - một cơ quan tham vấn của Hoa Kỳ - đã lập một website cho phép theo dõi tiến độ các hoạt động xây dựng. Theo đó, trên Đá Chữ Thập (Fiery Cross), Trung Quốc đã tiến hành nạo vét và xây lên một đảo nhân tạo dài gần 3 km. Bắc Kinh đã xây một phi đạo trên đảo, mà Trung Quốc vốn không có trong vùng quần đảo này, trong khi tại đây một số các đối thủ của Trung Quốc thì lại có cơ sở hạ tầng này.

Trên Đá Vành Khăn (Mischief), Bắc Kinh đã xây các đảo nhân tạo bằng cách đổ cát trắng lên bề mặt bãi đá, sau đó gia cố bằng các kết cấu kiên cố. Các căn cứ hải quân đang trong quá trình xây dựng. Những căn cứ này sau đó có thể sẽ được Quân đội Giải phóng Nhân dân sử dụng như những tiền đồn để triển khai lực lượng trong giả thuyết có đối đầu quân sự. Các bức ảnh chụp cho thấy Trung Quốc đã xây một đảo nhân tạo gồm hai bờ kè, một cho nhà máy xi-măng và một làm bãi đáp trực thăng trên một mỏm đá thuộc Đá Tư Nghĩa (Hughes Reef).

Các hình ảnh cũng cho thấy các công trình xây dựng tương tự trên những đảo nhỏ khác trong quần đảo Trường Sa, như Đá Lạc (Gaven) và Châu Viên (Cuarteron). Theo một báo cáo của Bộ Quốc phòng Mỹ, trong năm qua, Trung Quốc đã cải tạo mở rộng diện tích của những đảo nhỏ này từ 202 hecta lên thành 810 hecta. Trên các bản đồ chính thức của Trung Quốc có hình vẽ đường chín đoạn vạch ranh giới trên biển của quốc gia này, chiếm tới 90% diện tích Biển Đông. Bản đồ đường vạch đó được gọi là « lưỡi bò », do hình dạng của nó. Diện tích khu vực mà Trung Quốc đòi hỏi chủ quyền tương đương với diện tích của Địa Trung Hải.

Tại sao căng thẳng lại gia tăng giữa Trung Quốc, Philippines và Việt Nam ?
Vùng tranh chấp này có nhiều tiềm năng về dầu khí và cũng là nơi có các tuyến hàng hải rất quan trọng. Những yêu sách ngày càng cứng rắn của Trung Quốc có nguy cơ biến nơi đây thành lãnh hải của Bắc Kinh, có thể cản trở tự do lưu thông hàng hải. Nhiều quốc gia cũng có những yêu sách trong khu vực này. Việt Nam có tranh chấp với Trung Quốc ở rất nhiều nơi trong vùng quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa. Việt Nam cũng đã tiến hành xây dựng trên nhiều bãi đá ngầm; các cải tạo này dường như được tiến hành trước khi có các hoạt động xây lấp của Bắc Kinh, và ở quy mô nhỏ hơn, không thể so sánh được với Trung Quốc : chỉ có 8,4 hecta. Tương tự, Philippines cũng lao vào cuộc chạy đua xây dựng trên các bãi đá ở Trường Sa.

Vào năm 2014, việc Trung Quốc triển khai một dàn khoan thăm dò dầu khí ngay trong vùng biển mà Hà Nội khẳng định thuộc chủ quyền của mình, đã làm dấy lên nhiều vụ bạo động chống Trung Quốc tại Việt Nam. Tàu chiến Việt Nam và Trung Quốc thường xuyên va chạm nhau và dùng vòi rồng xua đuổi các tàu đánh cá bị cáo buộc là đánh bắt trái phép trong vùng biển của nước kia.
Manila cũng tố cáo Bắc Kinh « kiểm soát trên thực tế » Biển Đông. Trong tuần vừa qua, tướng Gregorio Catapang, chỉ huy quân đội Philippines, đã cho chở bằng máy bay một nhóm phóng viên nước ngoài đến những hòn đảo mà Manila chiếm giữ, nằm trong vùng có tranh chấp. Tướng Catapang đã thanh sát các công trình xây dựng của Philippines trong khu vực. Sự việc này khiến cho Bắc Kinh nổi đóa, tố cáo Philippines đã xâm phạm chủ quyền lãnh thổ của Trung Quốc. Bắc Kinh lên án « hành động chiếm giữ bất hợp pháp lãnh thổ Trung Quốc trong quần đảo Nam Sa (tên gọi Trường Sa của Trung Quốc) », đồng thời yêu cầu Manila phải cho di tản dân chúng và tháo gỡ các cơ sở hạ tầng trong khu vực.

Liên quan đến quần đảo Senkaku/Điếu Ngư, quan hệ với Nhật Bản đã yên dịu chưa ?
Từ vài tháng nay, Bắc Kinh và Tokyo đều cố làm dịu tình hình. Các tiếp xúc ở cấp cao nhất đã được nối lại. Trong tháng Ba (2015), một cuộc họp về an ninh giữa lãnh đạo số 2 ngành ngoại giao Nhật Bản, Shinsuke Sugiyama và đồng nhiệm Trung Quốc Lưu Kiến Siêu (Liu Jianchao), đã được tổ chức lần đầu tiên, kể từ 4 năm qua. Tuy nhiên, vẫn còn sự ngờ vực lẫn nhau.

Việc Trung Quốc lập vùng nhận diện phòng không, vào cuối năm 2013, tại biển Hoa Đông, đã gây ra một cuộc khủng hoảng nghiêm trọng giữa Bắc Kinh và Tokyo. Bởi vì Nhật Bản nằm trong tầm ngắm của hành động này : việc thiết lập vùng nhận diện phòng không bao gồm cả quần đảo Senkaku, hiện do Tokyo quản lý nhưng Bắc Kinh đòi hỏi chủ quyền và gọi là quần đảo Điếu Ngư.
Tuần trước, Nhật Bản đã tổ chức các cuộc tập trận hải quân với Philippines tại Biển Đông, nhằm tăng cường hợp tác quân sự giữa các đồng minh của Hoa Kỳ, trước thái độ hung hăng của Trung Quốc ở trên biển. Trong một chuyến viếng thăm Hoa Kỳ của Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe, Tokyo và Washington đã thông báo tăng cường liên minh quân sự, đặc biệt là có tính tới việc Trung Quốc tăng cường sức mạnh quân sự và gần đây có những hành động biểu dương sức mạnh.

Liệu Washington có thể buộc Bắc Kinh phải lùi bước trong việc đưa ra các đòi hỏi lãnh thổ hay không ?
Trong tuần qua, giọng điệu giữa hai cường quốc hàng đầu thế giới đã căng thẳng hơn. Hôm thứ Tư, 13/05/2015, quân đội Mỹ khẳng định là đang tính tới « các giải pháp », theo lệnh của Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ashton Carter, qua đó, làm cho phía Trung Quốc hiểu là Washington không chấp nhận việc đã rồi tại Biển Đông. Một quan chức của Bộ Quốc phòng Mỹ cho biết, « chúng tôi đang xem xét các hành động nhằm bảo đảm tự do lưu thông tại một khu vực rất quan trọng đối với thương mại quốc tế ». Quân đội Mỹ dự tính điều hẳn tàu chiến đến các vùng biển cách các đảo nhỏ mà Trung Quốc chiếm giữ dưới 12 hải lý (19 km), có nghĩa là trong các vùng biển mà Trung Quốc tuyên bố thuộc chủ quyền của mình, đồng thời Hoa Kỳ cho các máy bay tuần duyên bay vào không phận các hòn đảo này, nhằm thể hiện rõ là Washington không thừa nhận chủ quyền của Trung Quốc trong khu vực.

Trong một bản báo cáo gần đây, Bộ Quốc phòng Mỹ đánh giá rằng Trung Quốc có thể sử dụng các cơ sở hạ tầng được xây cất trên các bãi đá này nhằm tăng cường các hoạt động tuần tra của hải quân ở trong vùng và sử dụng phi đạo nhằm áp đặt một vùng nhận diện phòng không. Hoa Kỳ coi khu vực này là vùng biển quốc tế. Phát biểu tại Thượng viện Hoa Kỳ, ông David Shear, phụ trách Châu Á trong nhóm cố vấn của Bộ trưởng Ashton Carter, đã nhận định : « Rất nhiều cơ sở hạ tầng mà Trung Quốc xây dựng trên các bãi đá chìm, nhưng đó không phải là cơ sở cho các đòi hỏi lãnh thổ. Khó thấy được Trung Quốc hành xử ra sao để phù hợp với luật pháp quốc tế ».

Về phần mình, Bắc Kinh tố cáo Manila và Washington cùng nhau hành động để « phóng đại mối đe dọa Trung Quốc ». Gần đây, Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã tố cáo các ý đồ của của Mỹ và khẳng định rằng « tự do lưu thông không có nghĩa là tàu chiến hoặc máy bay quân sự của một nước có thể tự ý xâm nhập vào lãnh hải và không phận của nước khác ». Năm 2013, Hoa Kỳ đã đáp trả việc Trung Quốc thiết lập vùng nhận diện phòng không ở biển Hoa Đông bằng cách cho máy bay B-52 bay vào khu vực này.
Có nguy cơ xẩy ra xung đột quân sự trong vùng này hay không ?

Hoa Kỳ gia tăng các cuộc tập trận quân sự với các đồng minh trong vùng. Mục đích là tăng cường khả năng phát hiện các tàu chiến Trung Quốc hiện diện khu vực có tranh chấp. Các chuyên gia về an ninh nhấn mạnh đến tính toán mạo hiểm của Washington khi đi xa hơn, dẫn đến mối nguy hiểm xẩy ra một cuộc xung đột quân sự có giới hạn, nhưng đối đầu trực tiếp. Nếu như các sáng kiến của Mỹ không thành công trong việc kiềm chế sự hung hăng của Trung Quốc, thì Washington sẽ phải đối mặt với một loạt các giải pháp tồi tệ : Hoặc là phải lùi bước và làm mất đi sự tin cậy của các đồng minh trong vùng hoặc là chấp nhận leo thang với nguy cơ lao vào xung đột công khai với Bắc Kinh.

Ông Kim Xán Vinh (Jin Canrong), chuyên gia về quan hệ quốc tế tại Đại học Nhân dân Bắc Kinh báo trước là nếu Hoa Kỳ đưa các tiêm kích và chiến hạm đến vùng 12 hải lý, điều này « sẽ buộc Quân đội Giải phóng Nhân dân tính tới một hành động quân sự để bảo vệ chủ quyền lãnh thổ của Trung Quốc tại Biển Đông ». Cơn sốt mới giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ gây lo ngại là cuộc tranh đua giữa Washington và Bắc Kinh nhằm mở rộng ảnh hưởng của mình trong vùng, sớm muộn gì cũng dẫn đến đối đầu.


Vào cuối tháng Tư vừa qua, Hiệp hội các nước Đông Nam Á - ASEAN – đã nêu rõ trong thông cáo chung của hội nghị Thượng đỉnh thường niên. Bản thông cáo cảnh báo : « Chúng tôi chia sẻ quan ngại sâu sắc của một số lãnh đạo về việc tôn tạo, bồi đắp đang diễn ra ở Biển Đông, làm xói mòn lòng tin, sự tin cậy và phương hại đến hòa bình, an ninh và ổn định ở Biển Đông ».



No comments:

Post a Comment