Chiến tranh Trung-Mỹ : Khó xảy ra nhưng vẫn có
thể
Xe lội nước của Hoa Kỳ trong cuộc tập trận ở Biển Đông, ngoài khơi
tỉnh Zambales, Philippines, tháng 04/2015.REUTERS
Rand Corporation, một tổ chức tư vấn (think tank) tại California,
đã đưa ra một giả thuyết ít có cơ xảy ra : một cuộc chiến bất ngờ giữa Hoa Kỳ
và Trung Quốc. Dù căng thẳng thường xuyên diễn ra, nhưng cho đến nay, cả hai
cường quốc đối thủ vẫn nỗ lực kiềm chế để tránh đối đầu trực tiếp.
Trong bài viết « Chiến
tranh Trung-Mỹ : Khó xảy ra nhưng vẫn có thể » trên mục « Ý Kiến & Thảo luận »
của nhật báo kinh tế Les Echos (15/09/2016), nếu một cuộc chiến xảy ra giữa hai
nước, lợi ích chính trị, kinh tế, thậm chí là xã hội do dân cư Trung Quốc di
chuyển đến châu Mỹ sẽ là những hậu quả thảm hại. Thảm họa không chỉ đến với
riêng với hai nước này, mà còn có thể là với vùng Đông Á và toàn thế giới. Cuộc
chiến gần đây nhất giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc là chiến tranh trên bán đảo Triều
Tiên trong những năm 1950. Từ đó, hai cường quốc tránh trực tiếp đối đầu nhau,
mà tham gia vào chiến tranh ủy nhiệm, như cuộc chiến ở Việt Nam.
Tuy nhiên, không nên ảo tưởng vào những nụ cười rạng rỡ tại thượng
đỉnh G20 ở Hàng Châu của nguyên thủ hai nước Trung Quốc và Hoa Kỳ. Tại
Washington, người ta hình dung ra điều tồi tệ nhất, như kết quả của một nghiên
cứu được công bố vào mùa hè năm 2016 của Rand Corporation, một think tank được
thành lập ngay sau Thế Chiến II và được đánh giá là có quan hệ mật thiết với
giới quân sự Mỹ.
Theo khẳng định trong bản nghiên cứu của « think
tank » này, hiện nay, mối căng thẳng trong vùng đã đạt đến cấp
độ có thể « dẫn đến một cuộc
đối đầu quân sự, thậm chí khốc liệt, giữa hai cường quốc ».
Theo tài liệu này, cả hai nước đang tập trung lực lượng quân đội
trong những vùng, nơi căng thẳng ngày càng leo thang. Vì thế, phải nghĩ đến « điều không tưởng » :
đó là một cuộc chiến, không phải do hành động « được
chuẩn bị sẵn » từ hai phía, mà do sự cố hay tính toán sai lầm
từ bên này hoặc bên kia. Tổ chức Rand Corporation xem xét mọi « mầm
mống nhen nhóm » có thể dẫn đến một cuộc xung đột.
Chẳng hạn, tại Biển Đông, Bắc Kinh đã bồi đắp các đảo nhân tạo,
xây dựng các đường băng, nhiều cơ sở hạ tầng và tuyên bố vùng đặc quyền kinh tế
(ZEE) 200 hải lý xung quanh các đảo này. Tham vọng của Trung Quốc khiến Philippines
và nhiều đồng minh khác của Mỹ trong khu vực tức giận. Hơn nữa, vùng Biển Đông
lại là tuyến đường hàng hải huyết mạch trung chuyển đến 40% hàng hóa toàn cầu.
Tháng 07/2016, Bắc Kinh giận dữ vì phán quyết của Tòa Trọng Tài
Thường Trực La Haye cho rằng Trung Quốc đã vi phạm chủ quyền của Philippines.
Cho đến hiện nay, cuộc xung đột mới chỉ thể hiện trong ngôn từ. Thứ trưởng
ngoại giao Trung Quốc Lưu Chấn Dân (Liu Zhenmin) từng nói : « Đừng biến Biển Đông thành cái
nôi chiến tranh ».
« Vạn lý Trường thành trên biển »
Căng thẳng với Nhật Bản trên biển Hoa Đông cũng không lắng dịu, mà
còn đi xa hơn. Mùa hè năm 2016, do nguồn hải sản trong các vùng biển Trung Quốc
bị giảm đi, khoảng 230 tầu cá của Trung Quốc, được gần chục tầu hải cảnh hộ
tống, đã ùa đến đánh bắt xung quanh quần đảo Senkaku/Điều Ngư đang có tranh
chấp với Nhật Bản.
Tháng 11/2013, Trung Quốc lập « vùng
nhận dạng phòng không » (ADIZ) bao trùm khu vực từ miền nam
Nhật Bản đến Đài Loan. Đây là « bức
trường thành thứ tư của Trung Quốc, ở trên không », theo nhận định
trong một nghiên cứu mới đây của Jun Osawa, một chuyên gia của Viện Nghiên cứu
Chính trị Quốc tế ở Tokyo (IIPS).
Cho tới nay, các hãng hàng không dân dụng và
không quân các nước vẫn bỏ qua yêu cầu xin phép Bắc Kinh để được bay qua khu
vực này. Tuy nhiên, ông Jun Osawa lưu ý, chỉ cần một sự cố nhỏ cũng « có thể gây ra một tính toán
sai lầm » của Trung Quốc hay của các nước láng giềng ở Biển Đông.
Bối cảnh hiện nay khả dĩ hơn một chút. Tổng thống Barack Obama
bước vào giai đoạn cuối của nhiệm kỳ thứ hai nên tỏ ra hòa dịu. Đối với Rand Corporation,
Washington và Bắc Kinh phải hình dung ra được khả năng xảy ra một cuộc xung đột
kéo dài với những hậu quả nặng nề về con người và kinh tế.
Tại Washington, viễn cảnh đáng báo động này không nhận được hết sự
đồng thuận của giời chuyên gia. Theo nhận định của Anthony Cordesman thuộc
Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS), Hoa Kỳ và Trung Quốc vừa là
đối thủ, vừa là những đối tác tiềm tàng. Tuy nhiên, ông cũng thừa nhận rằng
những thay đổi trong lực lượng quân sự và việc hiện đại hóa quân sự của Trung
Quốc là kết quả trực tiếp của ý chí « bảo vệ lợi ích của quốc gia
này trong một vùng đầy biến động ». Thế nhưng, trở thành cường quốc số 1
thế giới cũng không nhất thiết phải tiến hành chiến tranh.
Trung Quốc : Những người vợ dũng cảm đòi trả tự do cho chồng
luật sư
Sáu phụ nữ có chồng là luật sư Trung Quốc bị chính quyền bắt giữ
từ hơn một năm nay liên tục có các hoạt động ủng hộ chồng mình. Phóng viên
Brice Pedroletti của nhật báo Le Monde đã phác họa chân dung của « Những
người vợ quả cảm » này trong chuyên mục « Điều
tra ».
Trong một chiến dịch có quy mô lớn của cảnh sát ngày 09/07/2015 nhằm
vào giới luật sư, những người chồng của họ lần lượt bị « mất tích ». Những
người chồng này nằm trong số gần 300 người, phần lớn là luật sư và nhà hoạt
động nhân quyền, bị bắt giữ, tra tấn và bị theo dõi. Sau nhiều tuần trôi qua,
còn khoảng 15 người, trong đó có rất nhiều gương mặt nổi tiếng của giới bảo vệ
nhân quyền, vẫn « bặt vô âm
tín ».
Phóng viên của Le Monde đã gặp được 4 trong số 6 người vợ đòi tự
do cho chồng. Hai người trong số bốn luật sư trên bị bắt giam vì tội « lật đổ nhà nước » và
hai người khác thì bị cáo buộc « xúi
giục lật đổ nhà nước ».
Đầu tháng 07/2016, hình ảnh của những người phụ nữ quả cảm này lan
truyền trên khắp thế giới khi họ đến Tòa Án Tối Cao Bắc Kinh mặc váy in mầu đỏ tên
những người chồng của họ và những lời ủng hộ, nhằm phản đối sự im lặng của tư
pháp Thiên Tân (Tianjin). Họ cũng đăng những bức thư dài trên các website của
các tổ chức phi chính phủ quốc tế để thuật lại cuộc chiến đau khổ của mình.
Khi
có thông tin phiên tòa xét xử sẽ diễn ra ngày 01/08, họ bị đưa về Thiên Tân, bị
quản thúc tại gia. Cuối cùng, phiên tòa lại diễn ra ngày 02/08 mà không có các
nhân chứng phiền toái này. Ngay cả nhiều quan chức ngoại giao phương Tây,
thường có mặt tại các phiên xét xử như vậy, cũng không ở lại Thiên Tân sau ngày
01/08.
Từ đó, những người phụ nữ dũng cảm thường xuyên bị hạ nhục công
khai : bị lôi về đồn cảnh sát, bị giam giữ không có lý do, gây sức ép để
chủ nhà không kí hợp đồng thuê, không được liên lạc với chồng… Họ bị lôi vào
một thế giới bạo lực không tưởng, nhưng đã đoàn kết để tiếp tục sống qua ngày.
Liên Hiệp Châu Âu bất định
« Châu Âu trong mối nghi ngờ hiện hữu » là dòng tựa lớn trên trang nhất của Le Monde.
Thứ Sáu 09/09, tại Bratislava, lần đầu tiên Liên Hiệp Châu Âu chỉ họp với 27
nguyên thủ mà không có Anh Quốc.
Ngoài thực tế "Brexit", Liên Hiệp
còn đang phải đối mặt với nhiều cuộc khủng hoảng, như người nhập cư, khủng bố,
kinh tế. Trước những chia rẽ trong nội bộ Liên Hiệp, Ủy Ban Châu Âu muốn ngăn
chặn sự chia rẽ trong châu lục bằng những dự án cụ thể. Thế nhưng, đầu tầu
Pháp-Đức có vẻ như đang trục trặc vì sắp đến các kỳ bầu cử đầy bất trắc.
Có cùng nhận định trên, nhật báo Le Figaro viết : Lần này,
cuộc khủng hoảng có tính quyết định. "Brexit",
khủng bố, làn sóng nhập cư, phong trào dân túy lên cao, chia rẽ Đông-Tây :
châu Âu có nguy cơ trở thành « nơi
dung hợp mất phương hướng » mà mỗi bên chỉ lo cho lợi ích của mình.
Thế nhưng, những tham vọng của Liên Hiệp Châu Âu vẫn phải mang
tính chiến lược, theo nhận định của chính trị gia người Ý Enrico Letta, được Le
Monde trích dẫn.
Đối mặt với những thách thức khủng bố, di dân, xích mích láng
giềng, châu Âu không thể ngồi yên tố cáo hay cố hạn chế thiệt hại. Vẫn
theo ông Letta, « chính việc
Liên Hiệp Châu Âu không muốn giải quyết vấn đề Syria đã khiến Anh Quốc rút khỏi
Liên Hiệp. Điều quyết định thái độ của cử tri, không phải là vấn đề người nhập
cư ở Đông Âu, mà là những hình ảnh hỗn loạn hàng ngày tại Hy Lạp, Lampedusa hay
ở Calais ».
Bầu cử Mỹ : Nếu Trump giành chiến thắng ?
« Trump có chiến thắng được không ? », câu hỏi này được Le Figaro đăng trên trang
nhất. Vì chỉ còn ít thời gian trước kỳ bầu cử tổng thống, người được cho là « kẻ
ngoài lề » đang lột xác thành người có thể trở thành tổng
thống.
Ứng viên đảng Cộng Hòa theo đuổi chiến lược « thay
đổi », có thể giúp ông tiến đến Nhà Trắng. Ông vừa thể hiện là
một người có thể trở thành tổng thống ung dung và có khả năng hợp nhất, vừa là
một « kẻ ngoài lề » sẵn sàng phá vỡ
hệ thống. Donald Trump tỏ ra ung dung khi Hillary Clinton tức giận. Sự trở lại
ngoạn mục trong cuộc đua của Donald Trump khiến giới quan sát sửng sốt. Le
Figaro đánh giá, chưa bao giờ trong lịch sử nước Mỹ lại có cuộc vận động bầu cử
« điên
rồ » như lần này.
Bayer-Monsanto : Sự hợp nhất đầy nguy hiểm ?
« Sự hợp nhất làm đảo lộn ngành nông nghiệp thế giới » là tựa lớn trên nhật báo kinh tế Les Echos. Tập
đoàn Bayer của Đức sắp thuộc về tập đoàn Monsanto của Mỹ với khoản tiền « nhỏ
mọn » chừng 66 tỉ đô la. Theo nhận định của Les Echos, một
nhóm nhỏ các nhà công nghiệp có thể kiểm soát được 2/3 thị trường hạt giống thế
giới.
Tập đoàn Monsanto khẳng định bị ghét bỏ một cách vô lý, trong đó
phải kể đến tranh luận về sản phẩm biến đổi gien (OGM) mà « sự độc hại chưa bao giờ được
chứng minh ». Thế nhưng, những sản phẩm này lại có thể nuôi được cả
hành tinh.
Còn theo Libération, cuộc chạy đua giữa các tập đoàn hóa chất nông
nghiệp nhằm mục đích kiểm soát tối đa các bằng sáng chế, đặc biệt là về sản phẩm
biến đổi gien, và bán cho nhà nông « một
gói dịch vụ đầy đủ » : từ hạt giống, phân bón đến thuốc
trừ sâu. Với « gói đầy đủ »
này, người nông dân bị phụ thuộc hoàn toàn vào một nhà cung cấp duy nhất.
Nhờ
đó, các tập đoàn đa quốc gia lại càng có thể gây sức ép đối với các chính phủ
để thông qua các quy định buộc người nông dân sử dụng sản phẩm của họ.
__._,_.___
No comments:
Post a Comment