Mỹ và Trung Quốc cáo buộc nhau về căng thẳng Biển Đông

Mỹ và Trung Quốc cáo buộc nhau về căng thẳng Biển Đông 
5.08.2015, KUALA LUMPUR, Malaysia (NV) - Tại cuộc họp ASEAN, đại diện Hoa Kỳ và Trung Quốc cáo buộc lẫn nhau về chuyện ai là kẻ đã gây ra căng thẳng trong cuộc tranh chấp chủ quyền biển đảo trên Biển Đông.

Ngoại Trưởng Mỹ John Kerry (trái) họp với Ngoại Trưởng Trung Quốc Vương Nghị bên lề cuộc họp Diễn Đàn An Ninh Khu Vực ASEAN tại thủ đô Kuala Lumpur . (Hình: Brendan Smialowski/Pool Photo via AP)

Theo tin hãng thông tấn AP, Washington đòi Bắc Kinh phải dừng ngay các vụ làm đảo nhân tạo gây rắc rối ở khu vực quần đảo Trường Sa, nhưng Bắc Kinh lại đòi các nước không liên quan trực tiếp đến tranh chấp chủ quyền không được xía vào.

Trong những lời lẽ tuy trong khuôn khổ ngoại giao, nhưng Ngoại Trưởng John Kerry của Mỹ đã thẳng thắn kêu gọi Ngoại Trưởng Vương Nghị có các hành động làm giảm căng thẳng ở khu vực.

Ông Kerry thúc giục Trung Quốc dừng ngay các vụ làm đảo nhân tạo mang tính khiêu khích các láng diềng nhỏ phía Nam tại khu vực thủy lộ thương mại quan trọng nhất thế giới.

Tuy nhiên, theo nguồn tin trên, ông Vương Nghị gửi một thông điệp mạnh mẽ đến Mỹ là những nước không có tranh chấp, như Hoa Kỳ, hãy để Trung Quốc và các nước ASEAN giải quyết vấn đề tranh chấp chủ quyền với nhau.

Ngoại Trưởng Kerry nói với các ngoại trưởng tham dự Diễn Đàn An Ninh Khu Vực ASEAN rằng Hoa Kỳ chia sẻ ước muốn của họ là “bảo đảm sự an toàn cho khu vực thủy lộ huyết mạch và ngư trường và chúng tôi muốn thấy các tranh chấp trong khu vực được dàn xếp ôn hòa trên căn bản luật pháp quốc tế.”

Theo một nhà ngoại giao Mỹ không nêu tên nói với AP, trong cuộc họp riêng với ngoại trưởng Trung Quốc, ông Kerry nhấn mạnh những quan ngại của Washington về căng thẳng tranh chấp chủ quyền trên Biển Đông gia tăng khi Trung Quốc xây dựng bảy đảo nhân tạo rộng lớn ở Trường Sa và xây dựng các cơ sở quân sự trên đó.

Ông Kerry lập lại lập trường của Hoa Thịnh Đốn được nói nhiều lần rằng tuy  Hoa Kỳ không đứng về bên nào trong cuộc tranh chấp chủ quyền, nhưng muốn các tranh chấp được giải quyết một cách ôn hòa cũng như Hoa Kỳ có lợi ích quốc gia ở khu vực biển này.

Theo nguồn tin, Trung Quốc bác bỏ sự can thiệp của Mỹ và cho là họ có quyền tiến hành việc làm đảo nhân tạo. Tuy Bắc Kinh không muốn vấn đề tranh chấp và căng thẳng Biển Đông nêu ra trong cuộc họp ASEAN nhưng đã không đạt được ý muốn. Nó trở thành đề tài chính được đề cập sôi nổi.

Sau cuộc họp với ông Vương Nghị, ông Kerry nói với các ngoại trưởng ASEAN rằng cuộc họp riêng giữa ông với ngoại trưởng Trung Quốc là “tốt.” Ông hy vọng “tìm được một cách  tiến hành một cách hiệu quả chung cho các bên.”

Tuy nhiên, ông Vương Nghị cho thấy là Bắc Kinh không lùi bước trước đòi hỏi của Hoa Kỳ. Ông nói với báo giới sau cuộc họp là các phe phái bên ngoài khu vực tranh chấp nên hậu thuẫn cho kế hoạch của Trung Quốc và các nước ASEAN mau chóng đàm phán một bộ Quy Tắc Ứng Xử (COC) trên Biển Đông đang tranh chấp.

“Chúng tôi muốn gửi một thông điệp rõ ràng đến cộng đồng quốc tế rằng Trung Quốc và ASEAN có khả năng và sự khôn ngoan để giải quyết vấn đề đặc thù này giữa chúng tôi,” ông Vương Nghị nói với báo chí. “Chúng tôi không để khu vực Biển Đông bị mất ổn định.”

Ông lập lại rằng Trung Quốc muốn giải pháp ôn hòa xuyên qua “quy tắc và cơ chế đã có.” Ông cũng cam kết Trung Quốc duy trì tự do hải hành cũng như tự do bay qua Biển Đông. Các ngoại trưởng ASEAN lại than phiền rằng tuy Bắc Kinh cam kết bắt đầu đàm phán thực chất với họ về COC nhưng có sự cách biệt lớn giữa lời nói và hành động.

Theo hãng tin Reuters, trước áp lực của Hoa Kỳ và phản ứng không thuận lợi của nhiều nước ASEAN, ngoại trưởng Trung Quốc cho hay Bắc Kinh đã cho ngừng các vụ bồi đắp các đảo nhân tạo ở Trường Sa.

Hãng tin Pháp AFP thuật lời ông Charles Jose, phát ngôn viên Bộ Ngoại Giao Philippines, đã bóc mẽ trò lừa gạt dư luận của Trung Quốc khi nói rằng lý do Bắc Kinh nói đã ngừng công việc bồi đắp đảo nhân tạo chỉ vì việc bồi đắp đã hoàn tất. Hiện Bắc Kinh đã "chuyển sang giai đoạn hai, tức là xây dựng cơ sở trên các đảo đã bồi đắp xong."

Giới chuyên viên tại nhiều tổ chức nghiên cứu chính trị quốc tế cũng như giới quân sự Mỹ từng cảnh cáo rằng những đảo nhân tạo Trung Quốc bồi đắp tại khu vực Trường Sa sẽ là những căn cứ quân sự cỡ lớn nhằm khống chế toàn bộ Biển Đông. Việc Trung Quốc tuyên bố Vùng Nhân Diện Phòng Không (ADIZ) tại khu vực chỉ còn là vấn đề thời gian. (TN)